تشخیص خرابی کمپرسور (Fault Diagnosis)
تشخیص خرابی در یک کمپرسور بر اساس یک ارزیابی کلی روی پارامترهای زیر انجام می‌شود:
- فشار مراحل و فشار نهایی
- دمای مراحل و دمایی نهایی
- فشار روغن
- مصرف فعلی موتور الکتریکی (در صورتیکه از موتور الکتریکی استفاده شود)
- ارتعاشات
- صدای کارکردن دستگاه
- نمونه‌ی روغن
- کیفیت هوای فشرده‌شده
بررسی پارامترهای تشخیص خرابی کمپرسور
- بر اساس تجربه، اندازه‌های مطلوب هیچ وقت به دست نمی‌آید. تنها تغییرات در اندازه‌ها، با مرور زمان به ما اجازه صحبت در مورد کیفیت کمپرسور می‌دهد. به همین منظور از فشارسنج در کمپرسورهایی فشار بالا استفاده می‌شود. در یک کمپرسور چندمرحله‌ای، برای هر مرحله یک فشارسنج در نظر گرفته می‌شود و که می‌تواند اطلاعات مفیدی به ما ارائه دهد. تغییرات شدید در اندازه فشار در هر مرحله از کمپرسور، وجود یک نشتی در کمپرسور را می‌رساند. همچنین در مواردی اشکال می‌تواند در درزبندی سوپاپ و یا خود سوپاپ باشد. این نشتی داخلی می‌تواند به فعال شدن شیرهای اطمینان محافظ منجر شود.
- دماها می‌توانند اطلاعات مفید در مورد شرایط کاری کمپرسور ارائه دهند. خنک‌کننده‌ها می‌توانند آلوده شوند و به همین علت توانایی آن‌ها کم گردد. یک افزایش سریع دما در یک مدت زمان کوتاه، فقط در زمانی که مشکلات برجسته‌ای در سیستم خنک کاری وجود داشته باشد رخ می‌دهد.
- فشار روغن با افزایش لزجت روغن و فشار نهایی کمپرسور بالا می‌رود و این مقدار در دماهای پایین و روغن جدید پایین‌تر است. (چون لزجت بالاست، هر چه دما بالاتر می‌رود فشار روغن کمتر می‌شود)
- زمانی که کمپرسور بدون فشار راه می‌افتد، همان‌طور که یاتاقان پیستون‌ها بیشتر کار می‌کنند، فشار روغن کمی افت می‌کند. زمانی که سطح روغن خیلی پایین است، پمپ روغن نمی‌تواند به اندازه مناسبی از روغن دست یابد و فشار روغن شدیداً پایین می‌آید
- تغییر شدید در ارتعاشات کمپرسور، می‌تواند مربوط به تغییرات فشار و یا مربوط به تنش در پایه‌های ارتجاعی باشد. در بدترین حالت ممکن مربوط به راه‌انداز کمپرسور است (موتور کمپرسور)
- تغییرات صدای کمپرسور اغلب به دلیل نشتی در مسیر هوای خروجی است. خروج هوای فشرده‌شده همراه با صدا است و اگر این صدا بیش‌ازحد باشد و یا دارای یک سیستم غیرمعمول باشد، امکان نشتی در قسمتی از مسیر خروج هوا وجود دارد. حتی در بعضی از موارد مشاهده‌شده است که می‌تواند مربوط به اشکالاتی در بخش Separator باشد (عمل چگالیدگی به درستی صورت نگیرد)
- گرفتن نمونه‌ای از روغن جهت بررسی، می‌تواند اطلاعات مفیدی را به ما ارائه دهد. رنگ روغن باید همیشه شفاف باشد و اگر این رنگ به رنگ شیری تبدیل شده باشد، نشان از وجود مخلوط ناشی از چگالیدگی در روغن است. در این حالت، عملکرد سیستم زهکشی (Drainage System) و تهویه کمپرسور باید موردبررسی قرار گیرد.
سایر موارد
رطوبت هوا
اگر مقدار رطوبت هوای ورودی به کمپرسور بالا باشد، تناوب بازه‌های زمانی برای خروج مایع ناشی از چگالیدگی بیشتر می‌شود . به علاوه، کمپرسور نباید در هنگامی‌که در سیکل راکد (Standstill Cycle) قرار دارد خنک گردد (با کمک جریان هوا و یا آب)
فلزات موجود در روغن
یک آنالیز شیمیایی از مقدار فلزات موجود در روغن نیز بسیار مهم است. مواد شناسایی شده فلزی در روغن کمپرسورها موارد زیر هستند که هر کدام ناشی از یک خرابی در دستگاه می‌باشند.
فیلتر هوا
اگر در روغن سیلیکون وجود داشته باشد بدین معناست که در محیط اطراف کمپرسور شن وجود دارد که باید فیلتر هوا چک شود. در بعضی موارد این به دلیل باقیمانده مواد ریخته‌گری (Casting Residue) نیز می‌تواند باشد. در بعضی از مواقع وجود چدن در روغن بسیار تعجب برانگیز است ولی این مورد می‌تواند ناشی از درگیری رینگ‌های پیستون در طول سیلندر باشد. وجود مس، قلع و سرب در روغن اصطکاک در یاتاقان‌ها را نشان می‌دهد. همچنین زمانی که در آنالیز شیمیایی روغن، مقداری آلومینیوم مشاهده شد، می‌توانیم پیستون‌های مراحل اولیه کمپرسور را موردبررسی قرار دهیم. اندازه‌گیری کیفیت هوا هم می‌تواند اطلاعات مفید برای ارزیابی شرایط کمپرسور ارائه می‌دهد. وجود سطح بالایی از ذرات ریز و روغن در هوای فشرده‌شده می‌تواند فیلتراسیون ضعیف، فرسودگی رینگ‌های پیستون‌ها و یا روانکاوی ضعیف را نشان دهد.
جدا کننده‌ها
مقدار زیاد آب ناشی از جداسازی ضعیف در جداکننده‌ها است. تعیین میزان مجاز و مشخصات مربوط به این مقادیر بر اساس استاندارد 8575 ISO یا 12021 ISO انجام می‌شود.
شرایط عملیاتی خطرناک
تحت شرایط عملیاتی خطرناک، سیستم کنترل کمپرسور و سیستم مانیتورینگ باید در هر مورد کمپرسور را خاموش کند تا آسیب جانی و مالی وارد نشود. شرایط عملیاتی خطرناک شامل دمای بیش‌ازحد، کافی نبودن فشار روغن و یا کم بودن سطح روغن و مصرف برق بیش‌ازحد موتور، هستند.
مواردی که تاکنون اشاره شد تا تنها گوشه‌ای از علائم تشخیص خرابی کمپرسور است و این موارد بسیار بیشتر و دقیق‌تر در دفترچه‌ی راهنمای کمپرسورها توضیح داده می‌شود. در موردی که هنوز در تشخیص یک عیب شک و تردید وجود داشته باشد، متخصصین بخش سرویس در کارخانه با دریافت شماره سریال کمپرسور و اطلاعات مربوط به دما، فشار و … که توسط اپراتور ثبت گردیده است می‌توانند راهنمایی‌های لازم را انجام دهند.
